De Nuenense dirigent Tom Suters brengt met zijn projectkoor Lux Aeterna samen met vier solisten en begeleid door het Valkenswaards Kamerorkest het indrukwekkende Requiem in c-kl van Cherubini en het wereldberoemde Stabat Mater van Pergolesi. Deze jaarlijkse Allerzielenconcerten in Nuenen en Valkenswaard hebben zich na 7 eerdere edities inmiddels een vaste plaats verworven op de cultuurkalender in het weekend na Allerzielen (de herdenkingsdag op 2 november van de overledenen in de Rooms-Katholieke kerk).

Kaarten
Kaarten a €16,- zijn eenvoudig on-line te bestellen via tomsuters.nl/allerzielen-2022. Naast de tijden en locaties vindt u daar een korte toelichting op het programma en kunt u luisteren naar enkele korte muzikale fragmenten. Kaarten aan de kassa kosten €17,50.

Requiem in c – Luigi Cherubini (1760-1842)
Als je de gemiddelde muziekliefhebber een “top 5” van Requiem composities (muziek voor gebruik tijdens een uitvaart) zou laten samenstellen dan is de kans niet heel groot dat de naam Cherubini op dat lijstje voorkomt in tegenstenstelling tot die van zijn landgenoot Verdi. Cherubini’s Requiem uit 1816 werd echter alom hoog gewaardeerd door beroemde collega’s en tijdgenoten als Beethoven, Schumann en Brahms. Cherubini schreef zijn Requiem ter gelegenheid van de herdenking van de dood onder de guillotine van de Franse koning Louis XVI in de Franse revolutie.

Met zijn beperkte lengte van ca. 40 minuten en gebruik van de originele Latijnse misteksten van de dodenmis is het nog net bruikbaar in de liturgie van een uitvaartdienst. Het vertoont in zijn opzet en structuur dan ook gelijkenissen met Mozart’s requiem dat immers ook bedoeld was als muziek bij de herdenkingsdienst voor de vrouw van de mysterieuze opdrachtgever, graaf Franz Walsegg von Stuppach. Zo werd Cherubini’s Requiem bijvoorbeeld uitgevoerd tijdens de uitvaartdienst van niemand minder dan Beethoven in 1827.

Bijzonder aan Cherubini’s Requiem is dat er geen solistenpartijen zijn. Het koor is steeds het middelpunt van de met veel Italiaans temperament en gevoel voor drama getoonzette gebedsteksten. Cherubini wijst met zijn muzikale taal dan ook duidelijjk al vooruit naar de latere 19e-eeuwse spektakelstukken van bijvoorbeeld Berlioz en Verdi die “het Requiem” als muzikale vorm verhuisden van de kerk naar de concertzaal.

Stabat Mater – Giovanni Battista Pergolesi (1710-1736)
Pergolesi voltooide zijn beroemde Stabat Mater vlak voor zijn veel te vroege dood aan tuberculose. Hij koos voor een kleine intieme bezetting met slechts een jongenssopraan en -alt begeleid door strijkers en basso continuo. Dit is nog steeds de meest gangbare bezetting voor hedendaagse uitvoeringen.

De zelden uitgevoerde en vaak abusievelijk aan Salieri toegeschreven zogenaamde “Weense versie” voor koor, solistenkwartet en een met blazers uitgebreid strijkorkest kwam via nogal wat omwegen pas rond 1830 tot stand. De basis van deze versie stamt uit 1795 van Joseph Eybler die ook meewerkte aan het completeren van Mozart’s requiem. De Weense versie heeft wellicht niet meer de intimiteit van het origineel maar blijft toch heel dicht bij de muziek van Pergolesi. In die tijd werden dit soort bewerkingen niet als een verwerpelijke vorm van plagiaat gezien maar als een eerbetoon aan de componist.

De uit de 13e eeuw stammende Latijnse tekst van het Stabat Mater geeft in 20 verzen uiting aan het verdriet van Maria staande bij haar aan het kruis gemartelde en door iedereen verraden en verlaten zoon Jesus. Dit thema heeft talloze beroemde componisten in de afgelopen 800 jaar ertoe aangezet om de tekst op muziek te zetten en beroemde dichters geinspireerd om berijmingen (vrije vertalingen) in diverse talen te maken. Tegenwoordig staat de tekst meer algemeen symbool voor het verdriet van ouders over een gestorven kind waardoor het Stabat Mater ook uitstekend past in het programma van een Allerzielenconcert. Meer achtergrondinformatie over het Stabat Mater is te vinden op www.stabatmater.info/nl.